คำสุภาพ（敬語）เป็นเอกลักษณ์อีกหนึ่งอย่างของภาษาญี่ปุ่นที่คิดว่ามีเสน่ห์มาก สำหรับผู้เรียนแล้วจำเป็นต้องเข้าใจและนำไปใช้ให้ได้ เนื่องจากมีการใช้อย่างแพร่หลายในชีวิตประจำวันหรือการงานด้านธุรกิจติดต่อสื่อสารแน่นอน เช่น การพูดคุยกับผู้หลักผู้ใหญ่ หรือ พบปะลูกค้า เป็นต้น อีกทั้งสำหรับผู้ที่สอบวัดระดับความสามารถภาษาญี่ปุ่นเอง ก็ต้องจำให้ได้เพราะมีออกข้อสอบแน่นอน ดังนั้นแนะนำให้จำและนำไปใช้จะได้เข้าใจ เมื่อเข้าใจแล้วจะสามารถจำได้ตลอด เพราะความรู้จะอยู่ติดตัวเราไปตลอด ว่าแล้วก็ เริ่มเรียนกันเลยครับ
คำสุภาพ （敬語）นั้นจะแบ่งเป็น แบบมีเป็นข้อกำหนดรูปแบบตายตัว กับ แบบไม่มีข้อกำหนดตายตัว
1.แบบมีข้อกำหนดรูปแบบตายตัว（規則形） มีการใช้อยู่ 2 กรณี คือ
・ใชัพูดกับฝ่ายตรงข้าม คือ คำยกย่อง （尊敬語）
・ใช้แทนตัวเอง คือ คำถ่อมตัว（謙譲語）
วิธีสร้างคำสุภาพ(敬語の作り方）
1.คำกริยา ～ます形 จะตัด ますเติม おข้างหน้า เช่น 入れます→入れ แล้วจึงเปลี่ยนสร้างเป็นคำยกย่องและคำถ่อมตัว ดังตัวอย่างต่อไปนี้
- 入れます、ใส่→（入れ） 尊敬語＝お入れになります。 ใส่ (ยกย่องให้เกียรติกรณีพูดกับอีกฝ่ายที่เป็นผู้ใหญ่,ลูกค้า) 謙譲語＝お入れします。ใส่(ถ่อมตัวเมื่อพูดถึงตัวเอง)
- 書きます、เขียน→（書き）
尊敬語＝お書きになります。
謙譲語＝お書きします。
※หากต้องการถ่อมตัวมากขึ้นอีก ให้เปลี่ยจาก します→いたします。 - より丁寧な謙譲語＝お書きいたします。
2.してください กรุณาทำ～ เป็นการที่ผู้น้อยพูดกับผู้ใหญ่ เมื่อต้องการขอให้ผู้ใหญ่ช่วยทำอะไรสักอย่างให้ คำสุภาพ คือ
- してください →していただけないでしょうか、していただけましたら幸いです 教えてください →教えていただけないでしょうか。(กรณาบอก,สอนด้วยครับ)
- してください →（ご）お～ください 入ります →お入りください（こちらにお入りください、กรุณาเข้าทางนี้ครับ)
2.แบบไม่มีข้อกำหนดตายตัว（不規則形）
- 行きます・来ます (ไป,มา)
尊敬語＝いらっしゃいます
謙譲語＝まいります、うかがいます - 食べます・飲みます (กิน,ดื่ม)
尊敬語＝召し上がります
謙譲語＝いただきます - います (อยู่,มี)
尊敬語＝いらっしゃいます
謙譲語＝おります - 見ます（ดู,มอง)
尊敬語＝ご覧になれます
謙譲語＝拝見します - 言います (พูด)
尊敬語＝おっしゃいます
謙譲語＝申します - もらいます (ได้รับ)
尊敬語＝ ー
謙譲語＝いただきます - あげまず (ให้)
尊敬語＝ ー
謙譲語＝差し上げます - 知っています (รู้)
尊敬語＝ご存知です
謙譲語＝ 存じ上げています - します・やります (ทำ)
尊敬語＝なさいます
謙譲語＝ いたします - 会います (พบ,เจอ)
尊敬語＝お会いになります
謙譲語＝ お目にかかります - 帰ります (กลับ)
尊敬語＝お帰りになります
謙譲語＝ 失礼します
นอกจากนี้ยังมีคำสุภาพอีกรูปแบบหนึ่งที่เรียกว่า(接頭辞） เป็นการเติม お～、และ ご～ ด้านหน้าของคำนามซึ่งจะกลายเป็นคำสุภาพ ซึ่งข้อกฎของการใช้ お～、และ ご～ อาจะไม่ตายตัวเสียทีเดียว แต่ก็พอมีหลักใหญ่ดังต่อไปนี้
- เติม お ข้างหน้า จะใช้กับ คำที่เป็นภาษาญี่ปุ่นแท้ๆดั้งเดิม(和語)และคันจิจะอ่านออกเสียงแบบคุงโยมิ (訓読み) ได้แก่ お話、お手紙、お味噌汁、お見事、お掃除、お電話、お名前、お酒、お店、お便所、お行儀、お勘定、お餞別、お許し、お年玉、お弁当、お世話、お時間、お荷物、お引っ越し、お天気、お食事、お作法、お賽銭 เป็นต้น
- เติม ご ข้างหน้า จะใช้กับ คำที่เป็นคำมาจากภาษาจีน(漢語)และคันจิอ่านออกเสียงแบบ องโยมิ(音読み) ได้แก่ ご用心、ご熱心、ご希望、ご親切、ご到着、ご丁寧、ご意見、ご説明、ご立派、ご飯、ご主人、ご案内、ご出席、ご家庭、ご招待、ご卒業、ご研究 เป็นต้น
- แต่ทั้งนี้ก็ยังมีคำยกเว้นพิเศษที่สามารถเติมได้ทั้ง お～、และ ご～ ขึ้นอยู่กับความเหมาะสม ที่ได้ใช้กันมา ได้แก่ 返事、利息、会計、入学、年賀、祝儀、香典、病気、勉強、都合、通知、受験、葬儀、年始、祝辞、位牌、誕生 เป็นต้น
ดังนั้นพิจารณาให้ดีแล้วนำไปใช้ให้ถูกต้องกันด้วยนะ