คอนโทรลชาร์จเจอร์ เป็นอุปกรณ์ทำหน้าที่ ควบคุมชาร์จไฟเข้ากับแบตเตอรี่ เมื่อแรงดันแบตเตอรี่ลดลงจะทำการชาร์จ หากแรงดันสูงถึงจุดตัด ก็จะหยุดชาร์จ และยังทำหน้าที่ป้องกันกระไฟไหลย้อนเข้าสู่แผง กรณีที่แรงดันในแบตเตอรี่สูงกว่าแผง ซึ่งจะทำให้แผงเสียหายได้ จะเห็นได้ว่าปัจจุบันมี คอนโทรลชาร์จเจอร์ อยู่ 2 แบบ คือ แบบ PSW กับ แบบ MPPT มาดูกันว่าเราควรเลือกใช้แบบไหนถึงจะเหมาะกับระบบของเรากัน
- แบบ PSW (Pulse width modulation) ใช้ไมโครคอนโทรลเลอร์คำนวนควบคุมการชาร์จด้วยแบบรูปคลื่น มีหน้าปัดแสดงสถานะการชาร์จ เมื่อแบตเตอรี่ชาร์จจนใกล้เต็มจะผ่อนการชาร์จคือชาร์จบ้างไม่ชาร์จบ้าง เพื่อไม่ให้ Over charge น้ำหนักเบา ราคาถูก มีหลายขนาดให้เลือกใช้ ตามแรงดันระบบและกระแสโหลด
- แบบ MPPT (Maximun power point tracking) เป็นระบบคำนวนการชาร์จด้วยกระแสสูงสุดผ่านระบบควบคุม CPU ไมโครคอนโทรลเลอร์ เพื่อประสิทธภาพการชาร์จที่สูงสุด โดยคำนวนจากจำนวนแบตเตอรี่ที่เหลือ มีประสิทธิภาพการชาร์จมากว่าแบบ PSW 30-50% มีน้ำหนักกว่า ตัวใหญ่ มีแผ่นซิงค์ระบบายความร้อนเพราะต้องทำงานหนักกว่า ราคาจะสูงกว่า
ข้อคำนึงในการเลือกใช้ คอนโทรลชาร์จเจอร์
- ใช้ให้ตรงกับระบบไฟที่ใช้ เช่น ระบบใช้ไฟ 12V ก็ให้เลือกใช้แบบ 12V แต่ปัจจุบันได้มีแบบ 12V-24V คือสามารถใช้ได้ทั้งระบบ 12V และ 24V
- ใช้ค่ากระแส(A)ที่เท่ากับหรือสูงกว่ากระแส Impของแผง เช่น แผงระบุ Imp=8A ควรเลือกใช้ ขนาด 10A
- หากมีแผนจะเพิ่มแผงในอนาคต ควรเลือกคอนโทรลชาร์จเจอร์ที่มีค่ากระแสชาร์จสูงไว้ จะได้ไม่ต้องเปลี่ยนภายหลังตอนเพิ่มแผง แต่ราคาคอนโทรลชาร์จเจอร์จะสูงขึ้นตามขนาดกระแสแอมป์ (ถ้าแผงกระแสสูง การชาร์จแบตเตอรี่จะเร็ว)
- หากเป็นแบบ PSW พยายามออกแบบให้แรงดันของแผงกับแรงดันของคอนโทรลชาร์จเจอร์ใกล้เคียงกัน เพื่อประสิทธิภาพในการชาร์จ แต่หากเป็นแบบ MPPT ไม่จำเป็นต้องคำนึงถึงจุดนี้ เพราะคำนวนด้วย CPU หาค่าชาร์จอัติโนมัติเพื่อการชาร์จที่มีประสิทธิภาพสูงสุด